Bywyd Gwyllt

Mae Enlli’n enwog am ei bywyd gwyllt a’r lle perffaith i weld brain coesgoch, morloi llwyd, palod ac adar drycin Manaw. Mae 332 o rywogaethau o adar wedi cael eu cofnodi ar yr ynys.

Mae Enlli yn Warchodfa Natur Genedlaethol ac yn Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig. Mae’n safle sydd yn bwysig i fywyd gwyllt yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Mae yma ystod eang o ddiddordeb sydd yn cynnwys adar, gydag Enlli’n sefyll ar lwybr mudo allweddol i adar Ewrop, planhigion blodeuol prin, cennau, llysiau’r afu a mwsoglau, glaswelltir arfordirol a rhostir, lleynau clogwyni môr a bywyd gwyllt morol.

Mae Ymddiriedolaeth Ynys Enlli fel perchennog, a Chyfoeth Naturiol Cymru fel corff cynghori’r llywodraeth ar fywyd gwyllt a chadwraeth, yn sicrhau bod bywyd gwyllt yr ynys yn cael ei amddiffyn ar gyfer y dyfodol. Mae nodweddion pwysig byd natur yr ynys yn cael eu rheoli drwy weithrediadau fferm yr ynys.

Gwelir cytref gref o hyd at 200 o forloi llwyd yr Iwerydd ym môr creigiog yr ynys. Mae nifer fach yn magu ar Enlli bob blwyddyn.

Mae’r môr o amgylch yr ynys, gyda’i fforestydd o wymon strap, yn byrlymu gyda bywyd morol. Ym mhyllau’r creigiau mae anemonau, crancod a physgod bach i’w gweld. Yn y dyfroedd dyfnach mae bwydwyr hidlo fel sbwngau a chwistrellwyr y môr yn clustogi’r creigiau. Mae un rhywogaeth alltraeth, yr anemoni seren felen, yn fwy cyffredin ym Môr y Canoldir. Mae dolffiniaid Risso a’r llamhidydd harbwr yn cael eu gweld yn rheolaidd yn y môr o amgylch yr ynys.

Ar hyd yr ymylon arfordirol, mae serennyn y gwanwyn yn creu carpedi glas niwlog yn gynnar yn y gwanwyn. Yn dilyn hyn, mae clystyrau trwchus o glustog Fair a chlytiau o deim, ac yn hwyrach ymlaen mae grug y mêl a ling. Mae’r planhigion mwy prin yn cynnwys meillionen y Gorllewin a thafod-y-neidr bach. Ymhlith y mwyaf nodedig o’r planhigion mae’r cennau, mae gan Enlli amrywiaeth gyfoethog o dros 350 o rywogaethau.