Bywyd Gwyllt

Mae Enlli’n enwog am ei fywyd gwyllt a’r lle perffaith i weld brain Goesgoch, morloi llwyd, palod a’r drycin Manaw. Mae 332 o rywogaethau adar wedi cael eu gofnodi ar yr ynys.

Mae Enlli yn Warchodfa Natur Genedlaethol a Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig. Mae’n safle sydd yn bwysig i fywyd gwyllt yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Mae yna ystod eang o ddiddordeb sydd yn cynnwys adar, gyda Enlli wedi’i leoli ar lwybr mudo allweddol ar gyfer adar Ewrop, planhigion blodeuol prin, cennau, llysiau’r afu a mwsoglau, glaswelltir arfordirol a rhostir, lleynau clogwyni môr a bywyd gwyllt morol.

Mae Ymddiriedolaeth Ynys Enlli fel perchenog, a Cyfoeth Naturiol Cymru fel corff cynghori’r llywodraeth ar bywyd gwyllt a cadwraeth, yn sicrhau bod bywyd gwyllt yr ynys yn cael ei amddiffyn ar gyfer y dyfodol. Mae nodweddion pwysig hanes naturiol yr ynys yn cael eu reoli drwy fferm yr ynys.

Gellir gweld cytref gref o hyd at 200 o forloi llwyd yr Iwerydd ym môr creigiog yr ynys. Mae nifer fach yn bridio ar Enlli bob blwyddyn.

Mae’r môr o amgylch yr ynys, gyda’i gwinllan o wymon strap, yn byrlymu gyda bywyd morol. Ym myllau’r creigiau mae anemonau, crancod a physgod bach i’w gweld. Yn y dyfroedd dyfnach mae bwydwyr hidlo fel sbwngau a chwistrellwyr y môr yn clustogi’r creigiau. Mae un rhywogaeth alltraeth, yr anemoni seren felyn, yn fwy cyffrdin yn Môr y Canoldir. Mae dolffiniaid Risso a’r llamhidydd harbwr yn cael eu gweld yn rheolaidd yn y môr o amgylch yr ynys.

Ar hyd yr ymylon arfordirol, mae serennyn y gwanwyn yn creu carpedi glas niwlog yn fuan yn y gwanwyn. Yn dilyn hyn, mae clystyrau trwchus o glustog mair a clytiau o teim, ac yn hwyrach ymlaen mae grug cloch a ling. Mae’r planhigion mwy prin yn cynnwys meillion gorllewinol a tafod gwiber bach. Ymhlith y mwyaf nodedig o’r planhigion mae’r cennau, mae gan Enlli amrywiaeth gyfoethog o dros 350 o rywogaethau.